С. Мұқанов атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапхана
ӨЗІМ ЖАЙЛЫ
Жебеп мені жырдың дүлдүл Парнасы,
Өлең-дария ашылды кең арнасы,
«Осы қазақ кім?» десеңдер,
Мен болам
Сәкен, Мағжан, Ілияс ақын жалғасы.
Құлагердің дүбірінен жаралдым,
Ақан, Біржан, Ыбырайдан нәр алдым.
Абай атам ақындыққа шақырса,
Бірге қосып, Қаныш жолын таба алдым.
Дарқан өмір жасқаншағы емеспін,
Тура қара келсе айқын кеңескің.
Ақыным де,
Әкімім де,
Кеншімде,
Елді үшке бөлді демес мені ешкім.
Өзін ойлап,
Бізді онша елемес
Жарымеспен жасап өттім ерегес.
Кен қопардым, Арал үшін айқассам,
Шен-шекпенді қиялдаушың мен емес.
Туған елім ақын-кенші атаған,
Көңілі қаяу сенгендерден хат алам.
Жойқын Каспий топан суын тежессем,
Бекет-ата аруағынан бата алам.
Ақындығым емес жеке ермегім,
Тым көп тарттым дүние жалған кермегін.
Төгіп келем қара терді аянбай,
Қатар қазып жер кені мен сөз кенін.
Өмірбаян шет жағасын қоса алам,
Гүл терсем де көп жабысты ошаған.
Ұйықтап жатыр,
Есіл жақта қос әкем,
Жалғызтаудың етегінде қос анам.
Жер төресі атамекен киелім.
Жезқазғанды дәл өзіңдей сүйемін.
Ата-баба аруағы дарыған,
Ұлытау мен Кеңгірге бас иемін.
Алыстардан есен жеттім еліме,
Дүбір қостым дербестіктің деміне.
Алатауды Көкшетаудай сыйлаймын,
Жаным құштар Сарыарқаның желіне.
1994 ж.
Тілді қорға, қазағым!
(Тоғау)
Тіл – ұлтымның жүрегі,
Лүпілін Алла қолдаған.
Тіл – елдіктің тірегі,
Ежелден тағдыр жолдаған.
Тіл – Қорқыттың арманы,
Асанқайғы шерлі еткен.
Тіл – сұлу сөз орманы,
Ғасырлар бөлеп тербеткен.
Тіл – Абайды тудырған,
Білсін деп бізді бар ғалам.
Тіл – Жамбылды ту қылған,
Жеткенше жүзге сайраған.
Тіл – Абылай ұраны,
Қалың жауға бастаған.
Тіл – Біржан сал бір әні,
Ақан сері қостаған.
Тіл «Сарыарқа», «Сарыжайлау»,
Құрманғазы, Тәттімбет.
Тіл – туған жер, ақ жайлау,
Аруақ қолдар ақ міндет.
Орадың терең сөзіңе,
Тіршілік талай азабын.
Өз қолың жетсе езіңе,
Тіліңді қорға, қазағым!
Тіл – ұлтымның анасы,
Ақ сүттей бойға татынған.
Тіл – бар қазақ санасы,
Елдікке дербес шақырған.
Тіл – артыңда мұрагер,
Өлгенде жоқтау арнаған.
Тіл – «шаппай бер» Құлагер,
Алдына өнер салмаған.
Тіл – Төлеген ажалы,
Намысы барды күрсінткен.
Тіл – Қыз Жібек ажары,
Ақындар жырлап, сүйсінткен.
Тіл – үзілмес өз үнім,
«Жезкиік» құмар қандырған.
Тіл – Ләйлі, біз – Мәжнүн,
Махаббат естен тандырған.
Түскенде көзі көзіңе,
Шеккендей ғашық азабын.
Түсірмей кіршік сөзіңе,
Тіліңді қорға, қазағым!
1995 ж.
Қазақстан деген ел
Жерімнің сәні – Алатау,
Еділ мен Жайық – егізі.
Қазақтың мұңы – Қаратау,
Сарыарқа – елдің негізі.
Көкшетау – кербез ажарым,
Ұлытау – ата ұраным.
Алтайым – алтын базарым,
Ақмола – жаңа қыраным.
Каспийім – ашық маңдайым,
Арал, Балқаш – қос жанар.
Есілім – бұлбұл таңдайым,
Теміртау – төрім төс қағар.
Қарағанды – түндігім,
Жезқазған – жер кіндігім,
Байқоңырым – қанатым,
Қостанай – асау дүлдүлім,
Жетісу – торғын жаннатым.
Баяным – сезім тұнығы,
Шығыста туым – Шыңғыстау.
Алматым – аруақ тұғыры,
Меккеміз біздің – Түркістан.
Егемен туы үр жаңа,
Бір көрсең жаның кенелер.
Осының бәрі бір ғана –
Қазақстан деген ел.
1997 ж.
Қорқынышты қоңырау
Жөнін білмей, нарықтың зарын татып,
Кей кеселді алдық-ау қалыңдатып.
Жидебаймен іргелес бір ауылда,
Дым қалмапты,
Қант-шайға малын сатып.
Мал бар еді жететін қанша жылға,
Үфит-сүфит,
Кетті ғой қармағында.
¥ят болды-ау, әлемге хабар жайып,
Абай тойы деп атой салғанымда.
Ақ жарылсам телегей тасытып сыр,
Суық хабар бой билеп, жасытып тұр.
Семейдегі Олжабай жүдеу күйі,
Ыза кернеп, жанымды ашытып тұр.
Дауыл қандай, жел қандай, сағым қандай?!
Сасып қалдым,
Сөйлер ем жағым талмай.
Зәрем ұшты,
Жабылған полигонда,
Үнсіз жатқан
Бір бомбы жарылғандай.
Құйын соқты, бәйтерек мың жайқалды,
Терең теңіз шарасы шын шайқалды.
Момын қазақ
Нарыққа тез кірісер,
Жанталастың белгісі бір байқалды.
Беу, ағайын! Ел сенген әкімдерім,
«Мерседеспен»заулатқан атың керім.
Мәстек мініп барсаң да Олжабайға,
Обал етпе,
Көмекке батыл беріл.
Құт оралмас бос қаққан омырауға,
Абыройын ел-жұрттың төгіп алма.
Барлық әкім, құлақ сал,
Олжабайда дабыл қаққан алғашқы қоңырауға.
Кәкімбек САЛЫҚОВ.
1994 ж.
__________________________________________________________________________________________________
/Солтүстік Қазақстан.-22 қантар.-5 бет.-2022 жыл.