
Осы аты Сегіз Сері — Мухамедканапия Бахрамулы Шакшаков. Қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл ауданының Гүлтөбе-Маманай ауылында дүниеге келген. 10 жасынан ақындық және орындаушылық шеберлігімен танымал болған оның атасы Қос-жаберген ақын, әнші, батыр болған. Мұхамедқанапияның әкесі Бахрам тек батыр ғана емес, діни, білімді адам болған. Ол өзі оқытқан ұл сауаттылығы бойынша-мусульмански, ататын садақ пен мылтық, меңгеру найзамен, саблей, өнер шабандоздың, оқытты, түрлі тәсілдеріне күрес. Мұхамед Қанапия есейгенде қамшы тоқып, киіз үй үшін барлық тоқитын, ер-тоқым, жүген, ат әбзелдерін және т. б. жасай алатын шебер болды. «Сегіз» («сегіз») — туыстары оны осылай атады. Өйткені, сегіз жасар му-хамедканапия аң аулап, өзі сұраған ақбөкенді атып тастай алды. Поз-же к этому Ник добавилось «Сери», так как он с 13-ти лет играл на домбре и пел, а повзрослев, приохотился к охчим птицам — беркутам, ястребам. 17 жасында сегіз өзі аға сұлтан Шыңғыс Уәлиханов ауылына, Қостанай облысының Құсмұрын ауылына барады. Дарынды жас жігіттің шеберлігіне тәнті болған Шыңғыс Жаңа туған баласын оның құрметіне Мұхамедқанапия деп атады. Ұлының да талантты болуын тілей отырып, Шогиз Сериді Шоқан Уәлихан құрметіне арналған мерекеге арнайы шақырды. Омбының орыс билігі ақынды қазақ руларының басшыларымен, ықпалды судьялармен келіссөздер жүргізу үшін пайдаланғысы келді. Олардың басты мақсаты құнарлы жерлерді иемдену екенін түсініп, Сегиз алдымен оларға ауызша наразылық білдірді; өйткені бұл істің нәтижесін бермеді, ол қару алды. Джигиттерді жинап, ол колонизаторларға қарсы шықты. Әскери өнерді жетік білген ол жақсы қаруланған армияға шабуыл жасаудан қорықпады, оларды өзі қадағалап, бірнеше рет жеңіске жетті. Бірақ күштер тең емес еді. Патша билігі бүлікшіні Сібірге қуып, қарсылық болған жағдайда өлтіруді бұйырды. Сегіз адал досы Ни язмен бірге Сырдарияға көшуге мәжбүр болды. Сырдарияның жағасында көптеген мерекелер мен өнер сүйер қауым болды, Се-Гиздің таланты толық күшке ие болды. Барлық жерде ол қоғамның сұлулығы мен жаны болды, сүйікті қыздарының құрметіне көптеген өлеңдер мен әндер жазды. Бұрын әскери ерліктерімен танымал болған ол Бұхара, Хиуа, бейбіт тұрғындардан мал тонап, Қарулы қарақшыларға қарсы отряд ұйымдастырды және оларға бірнеше рет тойтарыс берді. Дегенмен, патша өкіметінің қудалауына байланысты бұл жерде қалуға болмайды. Бірге сопровождавшими оның джигитами ол орыстарға қарсы беттеді Батыс Қазақстан. Мұнда Жайық жағасында және Нарын құмдарында патша мен хан жүргізген на-силия саясатына наразылық ошақтары пайда бола бастады. Сегиз жергілікті қоғамға оңай сәйкес келді, әсіресе олар анасының туыстары болғандықтан. Ол Исатай мен Махамбет бастаған көтерілісшілерге әскери кеңестер берді. Мұнда ақын ұзақ тұрмады, Кавказға көшті, әйгілі Шамиль басқарған мұсылман көтерілісіне қатысты (1837-1841). Ол Иранда, Ауғанстанда болған жоқ. 4 жылдан кейін ол Сырдария жағасына оралды. Мұның бәрін ол «Қашқын келбеті» дастанында сипаттаған. Ақмешітке келгеннен кейін сегіз Сырдарияның жағасына аркадан келген адамдар арқылы белгілі болыстықтармен және судьялармен байланыс орната бастады. Омбы генерал-губернаторының билік өкілдеріне әсер еткен аға сұлтандар мен судьялар арқылы өтуінен кейін ол өлкенің отанына оралды. Көп ұзамай ақын өзіне ұнаған қызға үйленіп, балалар пайда болды, ол отбасылық адам болды. Бұл пери-одта Сегиз әнші, композитор, ақын, көңілді сүйетін адам ретінде танымал болды. Жас кезінде бір-жан сал, Жаяу Мұса, Үкілі Ыбырай, Нұржан Наушабаев, Ыбырай Алтынсарин және т.б. Шогиз әнін алып, оның өнерін үйренді. Олар сегиз әндерін халық арасында таратқан. Оның көптеген шәкірттерінің бірі Жаманқұл Дәндібайұлы: «мен адамдарды өзім сегіздің 55 әнімен таныстырдым. < … > Әр жерде мен Сегиздің 45 күйін ойнадым». Осы мәлімдемелерге сүйенсек, Сегиздің барлық әндері бізге жеткен жоқ. Олардың көпшілігі танымал болып санала бастады немесе сегиз әндерін таратқан басқа орындаушыларға жатқызыла бастады. Ал оның күйлерін ешкім зерттеген жоқ. Ғылым академиясының көне қолжазбалар қорында оның ақындық толғауларының қолжазбалары, «Ер Исатай», «Жорық», «Қашқын келбеті», «Өкініш», «Ақылсыз Шахзада», «Ақбұлақ»дастандары бар. Ал оның нұсқаларын «Ер Тарғын», «Қыз Жібек», «Айман-Шолпан», «Қозы Көрпеш-Баян Сұлу», «Қамбар батыр» сияқты поэмалары мен дастандарын Жүсіпбек Шайхысымұлы орындап, Сарыарқаның бойымен жүріп өткен. Шайхысламұлы оларды қағазға жазып, өз атымен Қазанда жариялады. Әскери жорықтар кезінде сегиз бастан кешірген қиыншылықтар оның денсаулығына әсер етті. Ақын 36 жасында пневмониядан қайтыс болды. Нияз сері, Біржан сал, Жаяу Мұса, Нұржан және басқа да шәкірттері өз тәлімгерінің өмірі туралы әндер мен дастандар түрінде жазған. Олар халық арасында «Мақпал-Сегіз»поэмасын таратты. Автордың қолымен жазылған Сегіз серінің бірнеше шығармалары Қазақстан Ғылым Академиясының Орталық ғылыми кітапханасының қолжазба қорында сақтаулы.
Бүгінгі ұрпақ Сегиз Серидің шығармашылығымен және оның өмірімен әлі толық танысқан жоқ. Қазақстандық сериялар мен салдардың рухани тәлімгері деп айтсақ, қателік болмайды.