Сырымбет қонысы — 19 ғасырдағы ағаш сәулет өнерінің ескерткіші, Қазақ ханы Абылай ханның тікелей ұрпағы Уәлихановтың рулық қонысы. Мүлік Уәли ханның жесірі Айғаным үшін (Шоқан Уәлихановтың әжесі) император Александр I-нің 1824 жылғы 30 сәуірдегі Жарлығымен салынған. Мекен Қазақ даласында ағартушылық идеялар мен мәдениетті таратуда маңызды рөл атқарды.
Шоқан Уәлихановтың балалық шағы мен жастық шағы осында өтті, ол демалысқа Омбы кадет корпусынан келді, 1862-1864 жылдары өмір сүрді. Мұнда ақын-петрашевец Сергей Дуров (1856 жылдың жазында) келді, ол Шоқан Уәлихановтың көзқарастарының қалыптасуына әсер етті, Григорий Потанин (1895 жылдың жазында). Мұнда әншілер мен музыканттардың айтыстары өтіп, атақты композиторлар Біржан сал Қожағұлов пен Ақан сері Қорамсин, қобызшы Құрымбай Қанғожин, әнші көке Әлджанов, ақын Ажар өнер көрсетті.
1982 жылы Сырымбет мекенінің қалдықтары Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне енгізіліп, мемлекет қорғауында болды.
Орналасқан жері: Солтүстік Қазақстан облысы, Айыртау ауданы, Сырымбет ауылынан 3 шақырым жерде.