Yearly Archives: 2020

Көпес Шафеевтің үйі, XIX ғасырдың аяғы

Қазақстан Конституциясы, 24.Үй XIX ғасырдың екiншi жартысында салынды. Революцияға дейiн бакалеялық тауарларды сататын көпес Шакиржан Шафеевқа тиесiлi болған.Ғимаратқа зерттеу жүргiзгенде қайта салулар мен құрылыстар жүргiзгенi анықталды, соның нәтижесiнде ғимарат жоспары күрделi құрылымға жеткен. Қасбетi бай рельефтi кiрпiшпен қаланып декорланған. Екiншi қабат интерьерiнде мәнерленген керамикамен (шамасы түрлi түстi) қаптамаланған пештер және төбе плафондарының бiр бөлiгi сақталған.…

Аркель саудагердiң үйi. Көпес Стреловтің үйi

1891 жыл. Қазақстан Конституция көшесi, 48 мекен-жайында орналасқан.Үй саудагер Т.А. Аркельге тиесiлi едi. Жоғарғы қабатты «Орталық» қонақ үй иелендi, төменгi қабатта дайын көйлектер дүкенi орналасты. Дәлелденбеген мәлiметтер бойынша, 1920 ж. 21 қарашада бұл ғимаратта Мәскеу және Петроград жұмысшыларының ашаршылыққа ұшырағандарға көмек сұрап М.И. Калинин сөз сөйлеген. ХХ ғ. 60 жылдары ғимарат өлкетану мұражайын ұйымдастыру үшiн…

Шамсутдиновтың сауда үйі, XIX ғасырдың аяғы

Қазақстан Конституциясы көшесi 17-үйде орналасқан.Ғимарат М.К. Шамсутдиновпен салынған. Ол үйде кейiнiректе Назметдинова және Ко. серiктестiгi тұрған. Кеңес үкiметiнiң алғашқы жылдарында бұл ғимаратта көпшiлiктiң қолы жететiн ақылы амбулатория орналасты, одан кейiн, бiрiншi қабатында қалалық дәрiхана орналасқан. Екiншi қабатында көптеген жылдар Қазақстанның Коммунистiк партиясының Петропавл қалалық комитетi отырған.Бұл ескерткiш — екi қабатты кiрпiш ғимарат, жоспарда тiкбұрышты. Екiншi…

Көпес Янгуразовтың үйi, ХХ ғасырдың басы

Ғимарат «модерн» стилiнде салынған. Тапсырыс берушi — бiрiншi гильдиялық көпес В. Янгуразов. Жобаның авторлары — итальян сәулет өнершiлерi (есiмдерi белгiсiз). Ғимарат екiқабатты. Бiрiншi қабаттың қабырғалары кiрпiштен, екiншi қабаттың қабырғалары ағаш-бөренелерден салынған. Көптеген қалалықтарға бұл ғимарат «қалыңдық үйi» ретiнде белгiлi.Ғимарат шет аймақтық көпес қаласының тарихи жоспарының үлгiсiндегi ХХ ғ. басына тән тұрғын үйге арналған жоспарлы кешенi…

Көпес Юзефовичтің үйі

Ғимарат 1909 жылы салынды. Тапсырыс берушi — ағаш өнеркәсiбi иесi көпес — А.Г. Юзефович. Жобаның авторы талантты сәулетшi, Алматы қаласының көптеген белгiлi сәулет нысандарының авторы А.П. Зенков деп болжануда. Ғимарат ағаш сәулет өнерiнiң қызықты үлгiсi болып табылады. Қасбетiнiң безендiрiлуiнде «модерн» классикалық стилiнiң элементтерi бар.Ескерткiш-ғимаратта ХХ ғасырдың 20 жылдары әртүрлi мекемелер орналасатын. Бiр кездерi бұл жерде…

Романовтар үйі

1915 жыл. Театральная көшесi, 42 мекне-жайында орналасқан.Сәулетшi С.А. Гранильщиков. 1915 жылы құрылысы аяқталған, сулы жылытуымен 1913 жылы қалалық басқарма рұқсатымен Романов үйiнiң 300 жылдығына орай үй шiркеуiмен екi қабатты қалалық училище салу басталды.Екi қабатты сулы жылытуы бар ғимарат үй шiркеуi жаңалық болды. Астыңғы және үстiңгi қабаттардағы бөренелер темiр бетонды, еденi вестибюльдi, залда және кiреберiс жерде-бетонды,…

Көпес А. Мұхамедьяровтың үйi

ХIХ ғасырдың соңы (Сәулет өнерi). Первомай көшесi, 94 мекенжайы бойынша орналасқан.Үйдi 1870 жылы саудагер Әлiбай Мұхамедьяров салған болатын. Ғимарат кiрпiш, екiқабатты. Бiрiншi қабатында дүкен, қойма болды. Екiншi қабатында үй иесiнiң жанұясы тұрды. Осы үйде Әлiбайдың қызы — ақын Мағжан Жұмабаевтың болашақ жары Зылиха дүниеге келдi. Мағжан мен Зылиха атасының үйiнде үйлену тойларынан кейiн 1922 жылға…

Сукернеуiш мұнара

1902 жылАмангелдi көшесi 147 мекен-жайында орналасқан.Қалалық сутартқышты 1901 ж. салуға кiрiскен. Оның негiзгi желiлерiн салу, сутартқыш мұнараны салу, 1902 жылы өндiрiлген. Құрылыс Малахов бригадасымен жүзеге асырылды. Мұнараны салу негiзi қалада өрт болған жағдайда қолдану. Мұнара өзiнiң құрылысы бойынша қысым-бағыну болып табылады. Орталық мұнара суқойма қорының рөлiн атқарады. Қазiргi уақытта мұнара қоймасы коммерциялық қызмет ретiнде тапсырылған.Ескерткiш…

Мұратов кәсiпкердiң диiрменi

1904-1905 ж.ж.Тоқсан би көшесi 64 мекен-жайында орналасқан.Ескерткiш — ХХ ғ басындағы сәулеттi аса үлкен өнеркәсiптiк салулардың бiрi. Оны диiрмен иесi-кәсiпкер Мұратов 1904 ж. салған. 1905 жылы жұмыс iстей бастады. ХХ ғ. 20 жылдарында диiрмен мемлекет меншiгiне айналған және мемлекетке тапсырылған, 90 жыдларға дейiн № 9 диiрмен зауыты болып қолданылды. Ғимараттың сыртқы сәулетiнде жоғалғандар жоқ.2015 жылы…

Көпес Мазаевтiң диiрменi, 1913 жыл

Қазақстан Конституция көшесiнде орналасқан (Осипенко көшесiнiң бұрышы).Диiрмендi Гаврил Иванович Мазаев 1913 жылы салған болатын. Орналасқан орны шалшық болғандықтан, ғимарат жерге бiраз кiрдi. Кейiнiрек, 1917 жылы революция алдында диiрмен екi иелерге — Пинекир және Абрамовға сатылды. Кеңестiк билiк кезiнде ғимарат халықтандырылып, 1978 жылға дейiн бұл жердi ұн жасау өндiрiсi орныласты. Қазiргi уақытта ескерткiш католикалық шiркеу бағыттарының…